ΠΛΑ­ΝΟ­ΔΙΟΝ

Λο­γο­τε­χνι­κό πε­ριο­δι­κό

Έκ­δο­ση-διεύ­θυ­ν­ση: Γιά­ν­νης Πα­τί­λης

Σε­βα­στείας 27, 171 22 ΝΕΑ ΣΜΥΡ­ΝΗ

τηλ./φαξ 210-2284403

κν. 6942-083122

e-mail: planodion@otenet.gr

Κυ­κ­λο­φό­ρη­σε το Πλα­νό­διον # 44, Ιού­νιος 2008

Το­μ­πάιας Γουλφ (Tobias Wolff): Η χα­ρά του πο­λε­μι­στή και ά­λλα διη­γή­μα­τα

Με­τά­φρα­ση: Τά­σος Ανα­στα­σίου

«Το διή­γη­μα, πι­στεύω, δια­φέ­ρει α­πό το μυ­θι­στό­ρη­μα τό­σο ό­σο και η ποίη­ση· τα κα­λύ­τε­ρα διη­γή­μα­τα εί­ναι κα­τά τη γνώ­μη μου πιο κο­ντά στο πνεύ­μα της ποίη­σης πα­ρά του μυ­θι­στο­ρή­μα­τος. Πρέ­πει να εί­ναι· δεν δια­θέ­τουν την πο­λυ­τέ­λεια της χα­λα­ρό­τη­τας στον α­φη­γη­μα­τι­κό τους ι­στό. Ό­λα παί­ζουν ρό­λο σ’ έ­να διή­γη­μα και γι’ αυ­τό πρέ­πει πραγ­μα­τι­κά να εί­ναι πρώ­της τά­ξεως. Κάτι που δεν συ­μ­βαί­νει στο μυ­θι­στό­ρη­μα. Εκεί χρειά­ζε­ται να υ­πάρ­χουν πα­ρε­κ­βά­σεις και μια χα­λά­ρω­ση της προ­σο­χής για­τί ο α­να­γνώ­στης δεν μ­πο­ρεί να βρίσκε­ται σε συ­νε­χή έ­ντα­ση για πο­λύ με­γά­λο χρο­νι­κό διά­στη­μα.»

                                                       Το­μ­πάιας Γουλ­φ

                           (Από συ­νέ­ντευ­ξή του στη δη­μο­σιο­γρά­φο Τζόαν Σμίθ – βλ. πα­ρόν τεύ­χος του «Πλα­νό­διου»)

Κε­ν­τρι­κή θέ­ση στο και­νού­ρ­γιο τεύ­χος του «Πλα­νό­διου» κα­τέ­χει το α­φιέ­ρω­μά του στον α­με­ρι­κα­νό πε­ζο­γρά­φο Το­μ­πάιας Γουλ­φ, τέσ­σε­ρα α­πό τα διη­γή­μα­τα του ο­ποίου με­τα­φέ­ρο­νται α­ρι­στο­τε­χνι­κά στη γλώσ­σα μας από τον ποιη­τή Τά­σο Ανα­στα­σίου. Ο Το­μ­πάιας Γουλ­φ, που γεν­νή­θη­κε στην Αλα­μ­πά­μα των Η­ΠΑ το 1945 εί­ναι σχε­δόν ά­γνω­στος στα ελ­λη­νι­κά (μό­λις πρό­σφα­τα κυ­κ­λο­φό­ρη­σε α­πό τις ε­κ­δό­σεις Πό­λις το μυ­θι­στό­ρη­μά του Το πα­λιό σχο­λείο). Με το τεύ­χος αυ­τό γί­νε­ται γνω­στό­τε­ρο το διη­γη­ματο­γρα­φι­κό του έρ­γο. Ό­πως γράφει ο με­τα­φρα­στής του Τά­σος Ανα­στα­σίου στην ει­σα­γω­γή του: «Ο Tobias Wolff α­νή­κει στην αρ­κε­τά με­γά­λη κα­τη­γο­ρία των σύγ­χρο­νων διη­γη­μα­το­γρά­φων που συ­νε­χί­ζουν μια ο­ρι­σμέ­νη ρεα­λι­στι­κή πα­ρά­δο­ση διη­γού­με­νοι ι­στο­ρίες με τον πιο α­πλό, σα­φή κι εύ­λη­πτο τρό­πο. Το συ­γκε­κ­ρι­μέ­νο στυλ –που στις Η.Π.Α ξε­κι­νάει α­πό τον Χε­μιν­γουαίη, ό­χι με την έν­νοια ό­τι το ε­πι­νόη­σε αυ­τός αλ­λά με την έννοια ό­τι καλ­λιερ­γώ­ντας το συ­στη­μα­τι­κά ά­σκη­σε την κα­θο­ρι­στι­κό­τε­ρη ε­πίδρα­ση– έ­χει τα ε­ξής γνω­ρί­σμα­τα: θε­μα­το­λο­γία παρ­μέ­νη α­πό την κα­θη­με­ρι­νότη­τα, χα­ρα­κ­τή­ρες που δεν ξε­φεύ­γουν α­πό τον μέ­σο ό­ρο, ευ­θύ­γρα­μ­μη ροή του α­φη­γη­μα­τι­κού χρό­νου, στοι­χειώ­δη πλο­κή, α­νοι­κ­τό τέ­λος, γλώσ­σα με στοι­χεία προ­φο­ρι­κό­τη­τας α­κό­μα και στα α­φη­γη­μα­τι­κά μέ­ρη, ε­στία­ση που πλη­σιά­ζει την ε­ξω­τε­ρι­κή. Οι α­με­ρι­κά­νοι διη­γη­μα­το­γρά­φοι της δε­καε­τίας του ’50 και του ’60 (Κά­θριν Αν Πόρ­τερ, Γκρέις Πά­λεϋ, Φλάν­νε­ρυ Ο’Κόν­νορ, Τζων Τσί­βερ κ.ά.) προ­σφέ­ρουν αρ­κε­τά γοη­τευ­τι­κές πα­ραλ­λαγές στην –κα­θιε­ρω­μέ­νη πια– τε­χνο­τρο­πία, και την κ­λη­ρο­δο­τούν στους συνε­χι­στές τους της δε­καε­τίας του ’70 και του ’80, και ι­δίως στην τριαν­δρία των α­πο­κα­λού­με­νων “βρώ­μι­κων ρεα­λι­στών” Ραίη­μον Κάρ­βερ, Ρί­τσαρ­ντ Φορ­ντ και Το­μ­πάιας Γουλφ.»

[Ο Το­μ­πάιας Γουλφ γεν­νή­θη­κε το 1945 στην Αλα­μ­πά­μα. Σπού­δα­σε φι­λο­λο­γία στα Πα­νε­πι­στή­μια της Ο­ξ­φόρ­δης και του Στάν­φορ­ντ. Εργά­στη­κε για λί­γο ως δη­μο­σιο­γρά­φος στη Washington Post και στη συ­νέχεια δί­δα­ξε δη­μιουρ­γι­κή γρα­φή και φι­λο­λο­γία στο Πα­νε­πι­στή­μιο των Συ­ρα­κου­σών. Από το 1997 εί­ναι κα­θη­γη­τής στο Πα­νε­πι­στή­μιο του Στάν­φορ­ντ. Ο Το­μ­πάιας Γουλφ έ­χει ε­πί­σης δη­μο­σιεύ­σει διη­γή­μα­τα, νου­βέ­λες και αυ­το­βιο­γρα­φι­κά έρ­γα. Η νου­βέ­λα του "The Barracks Thief" έ­χει τι­μη­θεί με το βρα­βείο PEN/Faulkner (1985). Έχει λά­βει, ε­πί­σης, το βρα­βείο Rea Award, το βρα­βείο Esquire, το βρα­βείο Los Angeles Times for Biography και, τρεις φο­ρές, το βρα­βείο O. Henry Award. Το αυ­το­βιογρα­φι­κό του έρ­γο "This Boys Life" με­τα­φέρ­θη­κε στον κι­νη­μα­το­γρά­φο α­πό τον Μάι­κλ Κέι­το­ν-Τζόου­νς, με πρω­τα­γω­νι­στές τον Ρό­μ­περτ Ντε Νί­ρο, τον Λεο­νάρ­ντο Ντι Κά­πριο και την Έλεν Μπάρ­κιν.]

***

Η πα­ρου­σία της ε­λ­λη­νι­κής ποίη­σης στο πα­ρόν τεύ­χος

«Υπέ­ρο­χο πο­λυ­κα­τά­στη­μα / με ό­λα τα φώ­τα, τα στα­σίδια , τις α­νέ­σεις / με πω­λη­τές α­πλούς και με τιτ­λού­χους / υ­πέ­ρο­χο πο­λυ­κα­τά­στη­μα / για πλού­σιους και φτω­χούς / για εν­δια­φε­ρό­με­νους / κι εν­δια­φε­ρό­με­νους της τε­λευ­ταίας στιγ­μής / με τους ο­ρό­φους του / έ­ναν για κά­θε πί­στη / πά­ντα κλει­στό στην έ­ξο­δο / με ορ­θά­νοι­χτες τις πόρ­τες / δια­θέ­τει / α­πό­λυ­της υ­πε­ρα­ξίας ε­μ­πό­ρευ­μα / κό­στους μη­δε­νι­κού [ ]»

          Γιάν­νης Βαρ­βέ­ρης

Πλού­σια εί­ναι και η πα­ρου­σία της πρω­τό­τυ­πης ε­λ­λη­νι­κής ποίη­σης στο τε­λευ­ταίο τεύ­χος του πε­ριο­δι­κού. Εκ­τός α­πό τα και­νού­ρ­για α­νέ­κ­δο­τα ποιή­μα­τα, σαρ­κα­στι­κά για κά­θε με­τα­φυ­σι­κή πί­στη και ελ­πί­δα, του Γιάν­νη Βαρ­βέ­ρη, ο α­να­γνώ­στης θα βρει α­κό­μη και­νού­ρ­για ποιή­μα­τα της Έλε­νας Στριγ­γά­ρη, του Νί­κου Αντω­νά­του, του Χά­ρη Ψαρ­ρά, του Ξάν­θου Μαϊντά, του Δη­μή­τρη Πορ­φύ­ρη, του Κων­στα­ντί­νου Ιωαν­νί­δη, του  Θε­μι­στο­κ­λή Αυ­γε­ρι­νού, του Αρ­γύ­ρη Πα­πα­συ­ριό­που­λου και του Νί­κου Βιο­λά­ρη. Επί­σης ποιή­μα­τα δύο ση­μα­ντι­κών γερ­μα­νί­δων ποιη­τριών, της Φρι­ντε­ρί­κε Μάυ­ρε­κερ και της Ίλ­ζε Άι­χιν­γκερ με­τα­φρα­σμέ­να α­πό την Ντά­ντη Σι­δέ­ρη-Σπεκ.

***

Πε­ζο­γρα­φία

       Το τεύ­χος α­νοί­γει το ε­κ­τε­τα­μέ­νο πε­ζο-ποίη­μα του Αντώ­νη Ζέρ­βα «Στά­ση Λυσ­σια­τρείο». Ακο­λου­θούν τα πα­ρά­ξε­να μι­κ­ρά πε­ζά του Κώ­στα Δεσ­ποι­νιά­δη, και τα διη­γή­μα­τα «Πά­κ-μα­ν» της Ηρώς Νικο­πού­λου και «Ο φαρ­μα­κο­ποιός» του Γιώρ­γου Ρω­μα­νού.

***

Ανα­φο­ρές

       Στο τε­λευ­ταίο τμή­μα του τεύ­χους δε­σ­πό­ζουν, ό­πως πά­ντα, τα δο­κι­μια­κά, σχο­λιο­γρα­φι­κά και βι­βλιο­κ­ρι­τι­κά κεί­μενα των τα­κ­τι­κών συ­νε­ρ­γα­τών του πε­ριο­δι­κού, πα­ρου­σια­σμέ­να πο­λ­λά ε­ξ αυ­τών στις μό­νι­μες προ­σω­πι­κές τους στή­λες. Εδώ γρά­φουν οι Γιώ­ρ­γος Αρά­γης, Τα­σού­λα Κα­ρα­γεω­ρ­γίου, Γιώ­ρ­γος Βα­ρ­θα­λί­της, Γιάννης Πα­τί­λης, Αντώ­νης Ζέρ­βας, Στά­θης Γουρ­γου­ρής, Κώ­στας Κου­τσου­ρέ­λης, Άγγε­λος Κα­λο­γε­ρό­που­λος, Γιώ­ρ­γος Ζε­βε­λά­κης, Γιώ­ρ­γος Σα­­γκριώ­της, Φώ­της Τε­ρ­ζά­κης, Γλαύ­κος Κου­μί­δης, Ν.Δ. Τρια­ντα­φυλ­λό­που­λος, Αν­τρέας Μπε­λε­ζί­νης, Χρί­στος Ρου­με­λιω­τά­κης, Βέ­νος Καρ­λής.

          Το τεύ­χος, με το ο­ποίο συ­μ­πλη­ρώ­νε­ται ο δέ­κα­τος τό­μος του πε­ριο­δι­κού, κ­λεί­νει με τα πε­ριε­χό­με­να και α­να­λυ­τι­κά ευ­ρε­τή­ρια του τό­μου που ε­πι­με­λή­θη­κε η Χρυ­σή Καρ­πα­θιω­τά­κη.